Free Thinking Zone
Αρετή Γεωργιλή

Συνέντευξη: Ευανθία Πιτσόλου
Φωτογραφίες: Εύα Μέλλου

Ανάμεσα στους Δαιμονισμένους του Ντοστογιέφσκι και τους ψεκασμένους της Αρετής Γεωργιλή, το Free Thinking Zone, ο Οίκος Ανοχής Σκέψης στην οδό Σκουφά, μας υποδέχτηκε στη συντροφιά του.

Δυναμική, με όνειρα και πείσμα για αλλαγή, η Αρετή μας μίλησε για τις εκδηλώσεις που φιλοξενεί, τους ανθρώπους που συναντά και την εποχή που διανύουμε. Μας έκανε να γελάσουμε αλλά και να προβληματιστούμε. «Ένας από τους λόγους που δημιουργήθηκε αυτός ο χώρος είναι επειδή δεν συζητάμε πια. Δεν υπάρχει πρόοδος χωρίς συζήτηση.» αναφέρει η ίδια. Η δημιουργός του διαφορετικού αυτού βιβλιοπωλείου στο κέντρο της Αθήνας, μοιράστηκε μαζί μας σκέψεις, ανησυχίες και την διάθεση της για αλλαγή και συλλογικότητα.

Δημοσιεύτηκε: May 26, 2013
Στο Free Thinking Zone φιλοξενείτε εκδηλώσεις με διαφορετικό περιεχόμενο, πως επιλέγετε τις ομιλίες που πραγματοποιούνται στο χώρο σας;
Επιλέγουμε κυρίως τα πολιτικά ή κοινωνικά θέματα και κατ’ επέκταση τα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά.

Δεν θα έλεγα ότι μας χαρακτηρίζει η λέξη εκδήλωση. Όλοι κάνουν εκδηλώσεις, εμείς δημιουργούμε θέματα συζήτησης, τα οποία δεν συζητούνται εύκολα στην κοινωνία. Δεν είμαστε ένα παραδοσιακό βιβλιοπωλείο. Επιλέγουμε το θέμα το οποίο μας αρέσει και πάνω σε αυτό στήνουμε μια συζήτηση. Ερχόμαστε σε επαφή με τους καλύτερους που μπορούμε να βρούμε στο είδος και τους καλούμε να συμμετέχουν, εφόσον το επιθυμούν. Θεωρούμε ιδιαίτερα γόνιμο να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Ένας από τους λόγους που δημιουργήθηκε αυτός ο χώρος, είναι επειδή δεν συζητάμε πια. Απομονωνόμαστε μέσα σε μικρές ομάδες και δεν επικοινωνούμε. Δεν είναι ανάγκη να συμφωνούμε, αλλά δεν μπορούμε να μην συζητάμε. Δεν υπάρχει πρόοδος χωρίς συζήτηση. Αν εγώ δεν μπορέσω να ακούσω με ανοιχτό μυαλό την δική σου άποψη, ακόμα και αν διαφωνώ με αυτήν, δεν υπάρχει περίπτωση να προχωρήσω ένα βήμα πέρα από την δική μου θέση. Άρα ούτε και το οικοσύστημα στο οποίο ζω – ούτε η κοινωνία, η οικογένεια μου, οι φίλοι μου, ο χώρος που δουλεύω, η πόλη μου.

Όλες οι εταιρείες τεχνολογίας είναι ευπρόσδεκτες, γιατί δυστυχώς είμαστε πολύ πίσω σε θέματα τεχνολογίας. Όποια εταιρεία θέλει να κάνει εδώ είτε press conference, είτε ένα working ή brain storming, είναι ευπρόσδεκτη και όλες οι start ups εντελώς δωρεάν. Με ενδιαφέρει αυτό το οποίο κάνω εγώ, να υπηρετεί και άλλους. Να μην βολεύει μόνο εμένα.

Δίνεται χώρο και βήμα δηλαδή, ώστε να υπάρξει ελεύθερη συζήτηση.
Ο στόχος αυτού του χώρου είναι να γεννιούνται ιδέες και να υπάρχει δημιουργικότητα. Είτε είναι μια ιδέα, μια καινούργια επιχείρηση που έχει στόχο την καινοτομία, μια προσπάθεια – ένας συγγραφέας για παράδειγμα που δεν μπορεί να βρει τον δρόμο του στο εκδοτικό κατεστημένο.

Το απόγευμα είχα συνάντηση με μια κοπέλα που μου είπε ότι χτύπησε πέντε πόρτες και κανείς δεν της έδωσε σημασία. Γράφει ιστορικό μυθιστόρημα, δεν γράφουν πολλοί ιστορικό μυθιστόρημα στην Αθήνα. Της είπα ότι θα το διαβάσω. Είναι μικρή, άφησε τη δουλειά της στη Νέα Υόρκη και γύρισε, αν και είχε πολύ περισσότερες ευκαιρίες εκεί.

Οι πίνακες που έχουμε εδώ είναι του Πέτρου. Το παιδί αυτό είναι τσιγγάνος, ζωγράφιζε στη λαϊκή και τον ανακάλυψε ένας φίλος δημοσιογράφος. Μου είπε ότι ζωγραφίζει καταπληκτικά και με ρώτησε αν θα ήθελα να του δώσω μια ευκαιρία. Δεν είμαι εικαστικός, ιστορικός τέχνης είμαι. Διέκρινα ένα ταλέντο και είπα ναι. Έχει ήδη πουλήσει και τώρα του έχουν κάνει μια πρόταση να πάει να τον δει κάποιος στο Παρίσι.

Σε μια πολύ δύσκολη εποχή, όπως αυτή που διανύουμε, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν και να δίνονται ευκαιρίες.
Αυτό είναι ο σκοπός μου, αυτή είναι η δουλειά του Free Thinking Zone, δεν είναι μόνο να πουλάει βιβλία. Αν δείτε και τα βιβλία που έχουμε πάνω στο τραπέζι δεν είναι εύκολα. Το Περί Μελαγχολίας για παράδειγμα, δεν ξέρετε πόσο έχει πουλήσει και είναι ένα ακριβό και δύσκολο βιβλίο.

Ωστόσο εδώ δεν συζητάμε μόνο βαριά θέματα. Για παράδειγμα του Αγίου Βαλεντίνου, αν και δεν πιστεύουμε σε αυτή τη γιορτή, κάναμε ένα anti-Valentine θέμα, ο φασισμός του ρομαντισμού στον έρωτα. Επίσης κάναμε ένα θέμα με τον Κώστα τον Γιαννακίδη, για τα ζώδια και ένα για τις θεωρίες συνομωσίας, μας ψεκάζουν ή όχι. Εγώ πιστεύω ότι σίγουρα μας ψεκάζουν, δεν εξηγείται αλλιώς όλο αυτό που συμβαίνει. Με την λογική σίγουρα δεν εξηγείται, άρα μας ψεκάζει κάποιος εξωγήινος πολιτισμός.

Τα τελευταία χρόνια η ελληνική κοινωνία βιώνει δύσκολες καταστάσεις. Εσείς όμως δημιουργήσατε το Free Thinking Zone ακριβώς αυτή την περίοδο. Πως το αντιμετωπίσατε;
Τώρα κλείνουμε ένα χρόνο και μερικούς μήνες. Η δημιουργία του F.T.Z. δεν έτυχε, ήταν συνειδητή η επιλογή. Είμαι σύμβουλος επικοινωνίας πολλά χρόνια, αποφάσισα λοιπόν κάποια στιγμή να κάνω και κάτι άλλο. Οπότε από το πρώτο επάγγελμα ζω και από αυτή τη δουλειά κάνω αυτό που πραγματικά θέλω. Δεν είναι καιροί για να χάνεις εισόδημα.

Αποφάσισα όμως ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να κάνεις κάτι το οποίο είναι εντελώς διαφορετικό. Στο μυαλό μου είχα το Σύνταγμα, ήθελα να κάνω μια μικρογραφία της πλατείας Συντάγματος σε βιβλιοπωλείο. Να έρχονται εδώ αγανακτισμένοι και μη, και να μιλούν για σοβαρά θέματα.

Ανταλλαγή σκέψεων δηλαδή;
Συνεννόηση, απλά πράγματα, να μην μισεί ο ένας τον άλλο.. Έρχονται και μου λένε συνέχεια, γιατί έφερες εκείνον και γιατί έφερες τον άλλο. Θα χαραμίσεις την εικόνα του μαγαζιού σου, εγώ δεν θα έρθω στην εκδήλωση. Δεν γίνεται να απομονώνουμε τον κύκλο τον ανθρώπων που συζητάμε μόνο σε εκείνους που συμφωνούν απόλυτα μαζί μας.

Είναι εμφανής η απομόνωση των ανθρώπων, αυτό επηρέασε την αποδοχή του F.T.Z. από το κοινό; Και πως αντέδρασε στην παρουσία και τη δράση του;
Με δυσκολία. Υπάρχουν εκδηλώσεις όπου έρχονται μόνο όσοι συμπαθούν το περιοδικό ή την ομάδα που κάνει τη συζήτηση. Σε αρκετές περιπτώσεις οι πιο συντηρητικοί δεν έρχονται. Ήθελα να κάνω μια συζήτηση με θέμα, αν υπάρχει θεός και δεν μπορώ να την κάνω γιατί δεν έρχονται ούτε οι εκπρόσωποι τις εκκλησίας να μιλήσουν με άθεους, ούτε οι άθεοι να μιλήσουν με εκπροσώπους της εκκλησίας. Όμως αν υπάρχει μια ελπίδα, ένας χριστιανός να γίνει άθεος και ένας άθεος να γίνει χριστιανός, υπάρχει μόνο αν πείσει ο ένας τον άλλο με επιχειρήματα. Το πρόβλημα μας είναι ότι υπάρχει ένας βαθύτατος κρυφοσυντηρητισμός, ακόμα και σε αυτούς που νομίζουν ότι είναι προοδευτικοί. Ένας απίστευτα μεγάλος κρυφοσυντηρητισμός στην κοινωνία.

Απ’ ότι φαίνεται δεν υπάρχει επιστημονικός λόγος, δηλαδή επιχειρήματα;
Υπάρχει. Μας ψεκάσανε σου λέω. Είναι το μόνο λογικό, η μόνη επιστημονική εξήγηση.

Ο κύκλος των θεμάτων που παρουσιάζετε είναι ευρύτατος, κάτι που σίγουρα απαιτεί πολύ δουλειά και χρόνο. Υπάρχει κάποια ομάδα για την οργάνωση και την γενικότερη δράση του Free Thinking Zone, πέραν από εσάς;
Βεβαίως υπάρχει. Τα οργανωτικά τα συντονίζω εγώ, έχουμε δημιουργήσει όμως και ένα academic comity όπως το λέω εγώ. Αποτελείτε από ανθρώπους επιφανείς, όπως η Βίβιαν Ευθυμιοπούλου, σε θέματα επικοινωνίας, ο Κώστας Γιαννακίδης, ειδικοί στην τεχνογνωσία Διεθνών ΜΜΕ και αρκετοί ακόμα. Είναι μια ομάδα που με βοηθάει στην επιλογή των θεμάτων. Επίσης διαφημιστικές εταιρείες και φίλοι από δημόσιες σχέσεις, που τους αρέσει να έρχονται εδώ και να βλέπουμε τι μπορούμε να κάνουμε. Ιστορικοί όπως ο Άγγελος Βλάχος και άλλοι. Ευτυχώς δεν έχω πρόβλημα σε αυτό τον τομέα.

Προσεχείς εκδηλώσεις;
Τη Δευτέρα 17 Ιουνίου, έχουμε LIVE STREAMING συζήτηση με τον Ντανιέλ Κον Μπεντίτ. Μιας από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στον τομέα της Ευρωπαϊκής Πολιτικής.

Επίσης, την Πέμπτη 20 Ιουνίου, οι Εκδόσεις Κριτική διοργανώνουν μια συζήτηση για το ρόλο και τις προεκτάσεις της σύγχρονης παιδείας, με αφορμή το βιβλίο "Όχι για το κέρδος" της Martha C. Nussbaum.

Οι γνωριμίες και ο κύκλος αυτός είναι κάτι το οποίο φέρνετε μαζί σας από την προηγούμενη καριέρα που είχατε ως σύμβουλος επικοινωνίας;
Όχι απαραίτητα. Έχω κάνει πολλές γνωριμίες εδώ. Ένα από τα καλά πράγματα του καταστήματος, είναι ότι έχω γνωρίσει πάρα πολύ ενδιαφέρον κόσμο και ίσως αρκετά πιο ενδιαφέρον από πριν. Επίσης έχω καταφέρει να τους γνωρίζω και μεταξύ τους. Για παράδειγμα, συνεργάζομαι με την εταιρεία βιοεπιστημόνων και το περιοδικό People and Ideas, γιατί θέλω μια φορά το μήνα να κάνω ένα επιστημονικό θέμα. Την τελευταία φορά κάναμε θέμα: Η πλαστικότητα του εγκεφάλου και η συμβολή της στη μνήμη και τη γνώση. Έγινε η συνάντηση και μετά από λίγο ήρθε και μια ομάδα πολυτεχνιτών οι οποίοι ειδικεύονταν στην συναισθηματική νοημοσύνη. Τους γνώρισα μεταξύ τους και τους πρότεινα να κάνουν ένα κοινό σεμινάριο για την συναισθηματική νοημοσύνη και το artificial intelligence.

Το Free Thinking Zone, ουσιαστικά θέλω να είναι ξενώνας πολλών και διαφορετικών πραγμάτων. Νέων όχι ηλικιακά, καινοτόμων και καινούργιων πραγμάτων.

Το F.T.Z. έγινε σε σύντομο χρονικό διάστημα αγαπημένο μέρος πολλών Αθηναίων, ποιο είναι το δικό σας αγαπημένο μέρος;
Μου αρέσει πάρα πολύ ο Πειραιάς. Ίσως φταίει που είμαι και από ναυτική οικογένεια. Πάω πολύ συχνά στα ουζερί του λιμανιού και στα μπαρ, σε όσα είναι γύρω γύρω. Όποτε βρίσκω την ευκαιρία κατεβαίνω στο λιμάνι.

Το όνομα πως προέκυψε;
Όπως γράφουμε και στο προφίλ μας, το όνομά το δανειζόμαστε από τα λιμάνια. Την industrial αισθητική του από τις οικοδομές και τα νεουορκέζικα loft. Στα λιμάνια οι Ζώνες Ελευθέρου Εμπορίου (Free Trade Zones) είναι οι χώροι που τα εμπορεύματα μπορούν να παραμείνουν χωρίς περιορισμούς μέχρι να διακινηθούν στις αγορές. Το Free Thinking Zone είναι το σημείο στα λιμάνια που είναι ανοιχτό σε όλους εκείνους που αναζητούν διαρκώς νέους δρόμους, που δεν πιστεύουν στο προφανές.

Ο Οικος Ανοχής Σκέψης είναι η ελληνική παράφραση του Free Thinking Zone και χρησιμοποιεί τρεις ωραιότατες ελληνικές αλλά παρεξηγημένες λέξεις, επιδιώκωντας να προκαλέσει τον φασισμό του προφανούς, να κάνει τους περαστικούς και φίλους μας να αυξήσουν τον βαθμό ανοχής τους στη διαφορετικότητα της σκέψης.

Τρεις λέξεις που δίνουν τον χαρακτήρα του free thinking zone;
Οίκος Ανοχής Σκέψης. Σκέψη, γιατί κανείς δεν σκέφτεται πια, απλώς καταναλώνει media. Είναι πολύ μικρή η ομάδα που σκέφτεται και όσοι το κάνουν δεν το χρησιμοποιούν, έχουν πολύ σημαντικό μερίδιο ευθύνης σε αυτό που μας συμβαίνει. Φεύγουν, δεν πολεμάνε, παραιτείται ο κόσμος. Παραιτείται εύκολα. Ανοχή είναι μια ωραιότατη ελληνική λέξη, παρεξηγημένη και δεν υφίσταται. Καμία ανοχή. Και η λέξη Οίκος, δεν είναι τυχαία γιατί το μαγαζί έχει μια αισθητική σπιτιού, έχουμε το σαλόνι, την κουζίνα και την τραπεζαρία. Θέλω ο κόσμος να το έχει σαν second best μετά από το να μένει σπίτι.



|| Σκουφά 64 και Γριβαίων, Αθήνα