›
‹
Συνέντευξη: Μαρίνα Αθηναίου
Φωτογραφίες: Κατερίνα Κανακάρη
Ένα από τα παλαιότερα καταστήματα της Ερμού που βρίσκεται εκεί από την εποχή του Όθωνα, όταν η Ερμού ήταν χωματόδρομος, τα αρχιτεκτονικά σχέδια του οποίου, διδάσκονται ακόμα και σήμερα σε Πανεπιστήμια της Ζυρίχης και της Βοστώνης.
Και αν η εποχή δεν ενδείκνυται για παραμύθια με δανδήδες, εμείς βρήκαμε κάποιον που ενδιαφέρεται καθημερινά να είναι «απλά περιποιημένος», όπως λέει. Μεταφορά της ανεπιτήδευτης κομψότητας μιας άλλης εποχής στην ενδυμασία και στη συμπεριφορά, από τον Ευτύχιο Αλεξανδράκη, τον πιο παλιό έμπορο των Αθηνών.
Δημοσιεύτηκε: June 4, 2014
Αρχικά, θα ήθελα να μας πείτε δυο λόγια για εσάς. Πού μεγαλώσατε, σπουδάσατε και από πότε υποδέχεστε τους πελάτες σας στην Ερμού 27;
Η επιχείρησις υπάρχει από το 1860, ανήκε στον πατέρα μου. Εγώ είμαι στην επιχείρηση από τότε που σταμάτησα να σπουδάζω. Σπούδασα εδώ στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη Νομική Σχολή. Από τότε λοιπόν, είμαι συνέχεια εδώ. Σήμερα είμαι 95 χρονών.
Εν συντομία ποια είναι η ιστορία της επιχείρησης;
Η επιχείρηση ιδρύθηκε το 1860 από κάποιον Καριοφύλλη. Στο όνομα του πατέρα μου περνά το 1907. Από τότε που πέθανε ο πατέρας μου είναι στο όνομά μου και τώρα το έχω μεταβιβάσει στην κόρη μου. Από γενιά σε γενιά.
Η επιχείρηση έχει διατηρήσει την αρχική της μορφή;
Ναι, είχε πάντοτε την ίδια μορφή. Βέβαια, το κτίριο βρισκόταν στην ίδια θέση αλλά ήταν παλαιό, της εποχής του Όθωνος για να καταλάβετε.
Από τα πρώτα κτίρια δηλαδή του νέου ελληνικού κράτους;
Ναι, από τα πρώτα. Βέβαια πάντα η οδός Ερμού ήταν ο κύριος εμπορικός δρόμος. Το 1930 ο πατέρας μου γκρέμισε το παλαιό κτίριο και έχτισε αυτό εδώ που έκτοτε, έχει παραμείνει ίδιο.
Τα σχέδια του σημερινού κτιρίου διδάσκονται ακόμη και σήμερα σε Πανεπιστήμια της Βοστώνης και της Ζυρίχης; Δώστε μας περισσότερες πληροφορίες για την αρχιτεκτονική του κτιρίου.
Ναι βέβαια. Στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και της Ζυρίχης αναφέρονται τα σχέδια της οικοδομής. Ο αρχιτέκτονας ονομαζόταν Στάμος Παπαδάκης, πρωτοπόρος του Μοντέρνου Κινήματος στην Ελλάδα. Θεωρώ πάντως, πως προπαντός, ο πατέρας μου είχε ευρεία αντίληψη και αξίωσε να γίνουν ορισμένα πράγματα και μάλλον αποδεικνύεται πως είχε δίκιο μιας και ακόμη αναφέρεται το κτίριο σε αυτά τα Πανεπιστήμια.
Τίτλοι σε δημοσιεύματα σας θέλουν ως τον πιο παλιό έμπορο των Αθηνών…
Νομίζω ότι είμαι. Φαντάζομαι πως όχι μόνον των Αθηνών αλλά και της Ελλάδος. Υπήρξαν άλλοτε και άλλοι παλαιοί αλλά δεν υπάρχουν πια.
Σίγουρα στα χρόνια που πέρασαν θα βλέπατε την Αθήνα να αλλάζει. Μπορείτε να μας αφηγηθείτε σαν να μας λέγατε ένα παραμύθι το πώς;
Να σας πω. Η οδός Ερμού ήταν πάντοτε ο κύριος εμπορικός δρόμος και όχι μόνο εμπορικός. Ήταν ο δρόμος όπου γινόντουσαν όλες οι εκδηλώσεις. Εδώ υπήρχε η κίνηση και όλες οι επίσημες εκδηλώσεις επειδή είναι η Μητρόπολις κοντά αλλά ακόμα και οι απόκριες. Ήταν επομένως, ο εμπορικός δρόμος αλλά και ο κύριος δρόμος της κοινωνικής ζωής των Αθηνών.
Βρισκόσασταν εδώ πριν ακόμη πεζοδρομηθεί η Ερμού. (Εμείς οι νεότεροι δεν έχουμε αυτή τη διαφορετική «εικόνα» της Ερμού κατά νου, μας είναι λιγάκι δύσκολο να το φανταστούμε). Όταν συνέβη, ήρθαν δημοσιογράφοι σε εσάς να ρωτήσουν τη γνώμη σας για το θέμα αυτό, όπως άλλωστε το συνηθίζουν μέχρι και σήμερα;
Μα βέβαια, κάποτε ήταν χωματόδρομος. Δεν ήταν ασφαλτοστρωμένη. Αυτό το θυμάμαι σαφώς. Οι δημοσιογράφοι δεν ενδιαφερόντουσαν τόσο τότε, όσο πιο μετά, όπου ερχόντουσαν να με ρωτήσουν τη γνώμη μου για διάφορα θέματα, μιας και η επιχείρηση υπήρχε ήδη τόσα πολλά χρόνια.
Κάπου διαβάσαμε «Μια κυρία με κρινολίνα και ομπρέλα στον ώμο δε νοείται να τρέχει αναμαλλιασμένη (στην Ερμού). Ούτε βέβαια και ο κύριος με το μονόκλ που τη συνοδεύει.» Ο πατέρας σας ενδεχομένως να σας είχε μεταφέρει κάτι από το κλίμα ή τους ρυθμούς μιας άλλης εποχής. Πόσο αισθητή νιώθετε πως είναι η αλλαγή των ρυθμών; Βιαζόμαστε σήμερα;
Ναι τότε ήταν άλλος ο ρυθμός της ζωής. Υπήρχε πολύς σοβαρός κόσμος. Και η εμφάνισις ήταν πολύ διαφορετική . Οι κυρίες ήταν πολύ προσεγμένες. Τώρα ο καθένας φοράει ό,τι θέλει και βγαίνει στο δρόμο, ενώ τότε ήταν όλοι στην καθημερινότητα τους πολύ περιποιημένοι.
Η Αθήνα αλλάζει λοιπόν αλλά η αισθητική των ανθρώπων της δεν εξελίσσεται;
Ναι βέβαια, αν και δεν κάνει να το λέμε. Υπάρχει κίνησις, θόρυβος, διαμαρτυρίες...Χθες πάλι έγιναν απεργίες αδικαιολόγητες. Φασαρίες. Αυτά άλλοτε δεν υπήρχαν. Υπήρχαν μόνον εορτές. Εθνικές εορτές, απόκριες...Μόνο τότε υπήρχε θόρυβος.
Πως θα μας περιγράφατε τον χώρο του καταστήματος με τρεις λέξεις;
Με τρεις λέξεις; Ωραίος, λειτουργικός(μελετημένος έτσι ώστε να εξυπηρετείται και το εμπόριο και οι πελάτες) και εντυπωσιακός.
Μιλήστε μας για τον αδερφό σας Αλέξανδρο Αλεξανδράκη και τα έργα τέχνης του που κοσμούν τον χώρο σας.
Ο αδερφός ήταν διάσημος και πολύ επιτυχημένος ζωγράφος. Είχε λάβει μέρος στον πόλεμο του 1940 στα βουνά της Ηπείρου σαν στρατιώτης αλλά επειδή ήταν και καλός ζωγράφος είχε τη δυνατότητα να απεικονίσει σε σκίτσα τις εντυπώσεις του. Τα σκίτσα αυτά είναι θαυμάσια, σαν να βλέπει κανείς ζωντανή την ιστορία του πολέμου. Πολλά από τα έργα του βρίσκονται σήμερα στο Πολεμικό Μουσείο.
Αν ψάξει κανείς στο πελατολόγιο σας θα βρει ονόματα όπως Ελευθέριος Βενιζέλος, Μαρίκα και Κυβέλη Κοτοπούλη και Κατίνα Παξινού. Θυμάστε κάποια σχετική ιστορία να μας διηγηθείτε;
Ναι, προτιμούσαν το κατάστημα λόγω γνωριμίας, παλαιότητος και ποιότητος. Κάτι ιδιαίτερο δεν θυμάμαι, δηλαδή θυμάμαι τι προτιμούσαν, αλλά αυτά δεν τα λέω…
Κάποιοι σας αποκαλούν και δανδή του εμπορίου αλλά καμιά φορά έχει πολύ γούστο να (ξανα)ορίζουμε τις λέξεις. Τι σημαίνουν λοιπόν για εσάς οι λέξεις γούστο, κομψότητα και αρχοντιά;
Να σου πω… Πάντα ήθελα από χαρακτήρος να είμαι περιποιημένος, προσεγμένος αλλά όχι δανδής. Ο δανδής σημαίνει πως κάποιος είναι εξεζητημένος. Προσέχω απλά, όπως βλέπετε, και τώρα να είμαι περιποιημένος.
Από πού προέρχονται τα ρούχα που βρίσκουμε εδώ; Ποιους οίκους εκπροσωπείτε;
Προέρχονται από πολύ παλαιούς οίκους της Αγγλίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας. Μιλάμε για βιομηχανικούς οίκους, όπως ο σκωτσέζικος οίκος Johnstons που έχει ιδρυθεί το 1797.
Αναμφισβήτητα, το κατάστημα αποπνέει αύρα μιας άλλης γοητευτικότερης εποχής αλλά και συναρμόζει με το τώρα ό,τι θα ονομάζαμε διαχρονική κομψότητα. Πόσο εύκολο ήταν να σας παζαρέψει κάποιος την τιμή ενός προϊόντος; Μήπως σήμερα με την κρίση έχουν εξανεμιστεί τα περισσότερα είδη καθωσπρεπισμού;
Δεν δεχόμεθα παζάρια. Δεν μας αρέσουν αυτά τα τούρκικα κατάλοιπα. Δεν κάνουμε τέτοιες συζητήσεις. Με την κρίση βέβαια υπάρχει πτώσις των εργασιών αλλά παρά ταύτα, δεν παζαρεύουμε. Εργαζόμαστε με δικά μας κεφάλαια, δεν χρωστάμε, το ακίνητο είναι δικό μου και επομένως, μπορούμε να περιμένουμε. Δεν ρίχνουμε τις τιμές αλλά δεν ρίχνουμε και την ποιότητα. Αυτή είναι άλλωστε και η φήμη του καταστήματος.
Ποιο είναι το δικό σας αγαπημένο μέρος στην Αθήνα;
Η οδός Ερμού εις την οποίαν ζω τα περισσότερα χρόνια της ζωής μου. Εγώ αισθάνομαι καλά όταν είμαι εδώ.
|| Ερμού 27, Αθήνα